Het is lente, de tijd waarin vogels actiever zijn. Ze strijden om ruimte, vrouwtjes en voedsel. Soms vechten ze urenlang met hun eigen spiegelbeeld in het raam. Ook botsen vogels regelmatig tegen ramen, soms met de dood als gevolg.
Een raamgevecht is voor een vogel levensecht. Hij probeer zijn rivaal te imponeren of te verjagen. Een raamtikker heeft veel stress. De vogel raakt totaal uitgeput en heeft geen tijd meer voor het grootbrengen van zijn jongen.
Bekende raamtikkers zijn roodborsten, mezen, scholeksters en zwanen. Eigenlijk alle territoriale vogels met ramen of spiegels in de buurt kunnen er slachtoffer van worden. De enige vogel die zijn eigen spiegelbeeld wél herkent en dus niet de aanval opent is de ekster.
Aan een raamgevecht gaan vogels niet meteen dood. Maar dat door een botsing met een raam wel. In de Verenigde Staten overlijden door raambotsingen maar liefst 1 miljard vogels per jaar. Maar ook in Nederland komt dit vaak voor.
Waarom vliegen vogels tegen ramen?
Vogels zien een raam niet zoals wij dat zien. Ze zien de reflectie van een huis of een boom en denken dat ze er kunnen landen. Dat is gemakkelijker te controleren: ga naar buiten en kijk naar je ramen vanuit het oogpunt van een vogel. Als je takken of lucht weerkaatst of zichtbaar door het glas ziet, zullen de vogels dit ook zien. Ook planten binnenhuis kunnen geschikte landingsplaatsen lijken.
Veel trekvogels worden ’s nachts naar verlichte ramen getrokken (vooral bij mist of lage plafonds waar ze blijven rondhangen of zichzelf doodvliegen). Waarom dat gebeurt, is niet goed bekend, maar de gevolgen zijn dodelijk.
Wat doe je met vogels die tegen ramen zijn gebotst?
Als je een versufte vogel vindt door een botsing met een raam, onderzoek je hem eerst op uitwendige verwondingen. Als de vleugels allebei goed kunnen worden vastgehouden, geen van beide bungelen en de ogen normaal lijken, kijk dan of de vogel zonder hulp op een tak kan zitten. Als dat zo is, laat hem dan daar om te herstellen.
Als de vogel een merkbare verwonding heeft, moet je hem zo snel mogelijk naar een dierenopvang of dierenarts sturen. Gebroken botten hebben meestal binnen enkele minuten of uren de juiste behandeling nodig om goed te genezen zonder operatie.
Plaats de vogel ondertussen op een donkere plek zoals een schoenendoos en laat hem een kwartier rustig liggen, buiten bereik van huisdieren en andere roofdieren. Als het weer extreem koud is, kun je hem naar binnen brengen, maar houd de vogel niet te warm. Probeer geen voedsel en water te geven en laat hem met rust. De duisternis zal de vogel kalmeren en energie geven, wat binnen enkele minuten zou moeten gebeuren, tenzij hij ernstig gewond raakt. Open de kist niet binnenshuis om hem te controleren. Hij kan ontsnappen en moeilijk te vangen zijn!
Neem de doos ongeveer elke 15 minuten mee naar buiten en open hem daar. Vliegt de vogel weg, dan is dat maar zo. Waarschijnlijk kan hij zichzelf wel redden.
Is de vogel na een paar uur nog niet hersteld, breng hem dan naar een vogelopvang. Ga niet zelf aanrommelen, de mensen bij de vogelopvang weten precies wat moet gebeuren.
Ondanks alle goede zorgen sterft een vogel na een raambotsing soms alsnog. Zelfs wanneer hij slechts tijdelijk is verdoofd en erin slaagde weg te vliegen. Ze overlijden dan later door interne bloedingen of blauwe plekken, vooral in de hersenen.
Raamdecoratie
Maar dat vogelleed kun je voorkomen! Door je ramen veiliger te maken voor vogels.
Vogels hebben het meeste last van:
- Doorzichtige ruiten
- Spiegelende ruiten
- Getinte ruiten
- Glazen (schuif)deuren
- Glazen windschermen
- Serre
- Veranda
Die kan je op verschillende manieren veilig voor vogels maken:
- Doorschijnende, zelfklevende huishoudfolie op het raam. Vaak breekt het de spiegeling genoeg, Het is gemakkelijk te plaatsen en laat ook wel licht door. Er bestaat ook folie waardoor je wel naar buiten kunt kijken, maar niet naar binnen. De vogel ziet zo helemaal geen weerspiegeling.
- Stickers , hoewel de bekende vogelstickers op ten duur niet meer afschrikken
- Netten, met gaten zo klein dat de vogel er niet in verstrikt raakt
- Vermijd visuele paden naar lucht en groen. Bij een doorzonwoning kun je tijdens de vogeltrek en het voorjaar iets zo plaatsen dat de vogel niet het idee heeft dat hij dwars door het huis kan vliegen. Sluit deuren binnenshuis om de illusie van de woning doorvliegen wordt voorkomen.
- Heb je verticale jaloezieën? Houd deze dan half open.
Let op!
- Bij doorzichtig glas bevestig je de voorwerpen aan de binnenkant.
- Bij donker of spiegelend glas is dat aan de buitenkant, al gaan ze dan iets minder lang mee vanwege de blootstelling aan weersinvloeden.
Maak zelf een vogeldeflector
Je kunt wat vogelverwondingen voorkomen door een effectieve vogeldeflector te maken.
Je hebt nodig:
- Een stuk touw lang genoeg om van boven het raam te hangen tot ongeveer 1/3 van de onderkant
- Een kleine dennenappel (daarmee kun je ook het weer voorspellen) of een ander licht voorwerp voor gewicht. Kies iets kleins en licht, want het kan het raam raken wanneer het winderig is.
- Stroken glanzend zilverpapier of aluminiumfolie van ongeveer 25-30 cm lang
- Duct tape, haakje of punaise
Hoe maak je de deflector?
- Bind de draad stevig om de dennenappel of het voorwerp.
- Bind zilverfolie met tussenpozen langs de draad.
- Bevestig de draad onder de dakrand buiten boven het raam. Je kunt hiervoor ducttape, een haakje of een punaise gebruiken – kies wat het beste blijft zitten.
En voila! Je raam is niet langer een gevaar voor vogeltjes!
Fotocredits: Rode vogel door Austin Marshall [CC BY 2.0], via Wikimedia Commons Houtsnip tegen raam gevlogen door Ellywa, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons Raamsticker door Tim Walker, gepubliceerd onder CC-licentie
