De Montessori-baby, een boekrecensie

Deze winactie is voorbij. Geef je hier op en blijf op de hoogte van komende winacties!

Montessori-onderwijs heeft als kenmerk kinderen opvoeden in vrijheid en creativiteit, met veel rust en respect. Het boek Montessori-baby geeft handvatten voor alle facetten voor de verzorging en ontwikkeling van een kind tijdens het eerste levensjaar. En ik mag een exemplaar weggeven!

Verderop in dit artikel:
Opvoeden volgens Montessori
De Montessori-baby
Recensie boek De Montessori-baby
Winactie

De Montessori-baby is geschreven door twee ervaren Montessori-onderwijzeressen, Simone Davies en Junnifa Uzodike. Eerder schreef Davies De Montessori Kleuter, waar dit boek een mooie aanvulling op is. Dit boek is een mooi naslagwerk dat je regelmatig erbij pakt om ideeën op te doen.

Koop hier jouw exemplaar

Of doe mee aan de winactie.

Opvoeden volgens Montessori

De Montessori-methode is ontwikkeld door Dr. Maria Montessori, een Italiaanse arts en onderwijzeres, begin twintigste eeuw. Wie fan is van Montessori-onderwijs, wil waarschijnlijk de basisprincipes buiten de school ook graag volgen.

Montessori volgt de interesses van het kind en heeft de volgende uitgangspunten:

Niet te veel en eenvoudig speelgoed

Speelgoed moet de creativiteit uitdagen en de ontwikkeling van je kind stimuleren. Een plank op ooghoogte met speelgoed dat voor het pakken ligt, is voor een jong kind vaak al genoeg.

Dat geldt overigens ook voor kleding. Dat hoeft niet veel en modieus te zijn. Als het maar lekker zit en je er genoeg van hebt.

Rust in tijd en ruimte

Prop niet teveel activiteiten in een dag en niet teveel spullen in een huis. Laat je kind zich focussen op één ding tegelijk en leef langzamer en minder gehaast, zeker in de beginjaren. Kinderen hoeven niet meteen van alles te kunnen. Het zijn ook mensen, die de dingen in hun eigen tempo willen doen.

Omring je kind met liefde

Laat het voelen dat je van hem /haar houdt. Knuffel, praat lief en leg het in de watten. Een baby kun je niet verwennen.

Behandel je kind met respect

Dat lijkt vanzelfsprekend, maar het houdt in dat je de eigenheid van een kind respecteert. Een autoritaire opvoeding past hier niet bij. Opvoeden doe je op basis van vertrouwen en begrip. Niet op basis van blinde gehoorzaamheid.

Laat je kind zelf beslissen

Daarbij laat je je kind kiezen uit 2 of 3 keuzes, bijvoorbeeld: wil je je gele of blauwe trui aan? Niet meer, want dan wordt het al gauw teveel. Door je kind autonomie te geven, krijgt je kind zelfvertrouwen, is de gedachte hierachter.

Zeg niet te vaak nee

Dat hoeft ook niet, als je de leefruimte dusdanig inricht dat je kind vrijuit op onderzoek uit kan gaan. Wil je toch een grens aangeven, dan kun je ‘Nee’ vermijden door iets anders voor te stellen of het iets anders te formuleren (‘Dat kleedje hoort op de tafel te blijven’).

Laat je kind meehelpen

Als je je kind laat meehelpen bij alledaagse taken, leert het over zorgen voor jezelf. Daarnaast wordt het niet ‘in de wacht’ gezet als jij iets in het huishouden moet doen.

De Montessori-baby

Het boek heeft dergelijke uitgangspunten als basis. De kern is dat je baby’s liefdevol benadert en recht doet aan hun autonomie. Vaak worden baby’s zomaar opgepakt en geknuffeld. Volgens de Montessori-benadering zou je letterlijk moeten vragen of de baby dat wil. Nu zal je niet snel een antwoord krijgen, dus moet je de reactie van de baby interpreteren om te zien of een kind het wil. Die interpretatie geeft ruimte om de verantwoordelijkheid van bijvoorbeeld misbruik op het kind af te schuiven (‘ik vroeg het en zag dat het kind het wilde’), maar laten we maar even uitgaan van de goede bedoelingen van de volwassenen om de baby heen…

Hieronder kun je bladeren door een aantal pagina’s:

Het gaat erom dat je een baby ziet als individu en niet als pop waar maar mee kan worden rondgesjouwd. Je laat weten dat je iets gaat doen – zoals het verschonen van een luier – en kijkt goed of het kind aanrakingen prettig vindt.

Een leuke tip in het boek is een zogenaamde brief van de baby die je bij de deur kunt hangen, waarin staat wat de baby wel en niet leuk vindt. Een grappige manier om je baby te beschermen en te helpen.

Grenzen respecteren

Je laat je kind zelf ontdekken en daar hoort volgens de filosofie bij dat je niet te snel troost of helpt, maar ook zelf doelen laat behalen en ervaringen laat ondergaan. De grens waarbij je wel ingrijpt, is natuurlijk schade.

Is een kind ergens geconcentreerd mee bezig? Dan stoor je niet te pas en te onpas, omdat jij iets wilt, maar wacht je even totdat je kind klaar is. Tot in het redelijke uiteraard, als jullie weg moeten, kun je dat wel laten weten of – als het kind nog klein is – je kind klaarmaken voor vertrek.

Je omringt je kind met niet teveel spullen en speelgoed. Bij Montessori hoort een rustige omgeving met speelgoed dat niet meer doet dan Montessori moedigt het gebruik aan van speelgoed dat je kind uitdaagt zelf te denken en de grove motoriek te ontwikkelen. Geen flitsende uit zichzelf bewegende autootjes dus, hoewel je hier misschien ook niet te streng in hoeft te zijn. Een door tante gekochte felgekleurde, zelfrijdende lawaaiauto hoeft niet meteen naar de kringloop als je kind het geweldig vindt.

Flexibel opvoeden

Montessori is zowel een onderwijsmethode als een levensstijl, en aangezien we allemaal verschillend zijn, hebben we ook ieder een eigen levensstijl. Je mag best kritisch kijken naar de Montessori-methode, eruit halen wat bij jou past en de rest laten voor wat het is. Het gedachtegoed van Montessori-onderwijs plooien naar de omstandigheden als het ware, dat is wel zo praktisch.

Komen de grootouders aan met veel speelgoed dat ook nog eens veel geluid maakt en beweegt? Misschien kun je het voor een keer laten als je kind er helemaal weg van is.

Volgens Montessori-onderwijs zouden verhalen moeten aansluiten op de echte wereld en zou je je niet teveel in een denkbeeldige wereld moeten begeven met je kind. Maar sommige sprookjes en fabels zijn zo ontzettend leuk… En wat als je kind er nu ook enorm van geniet?

De ruimte zo inrichten dat je kind zich vrijelijk kan bewegen is geweldig voor de ontwikkeling, maar niet altijd toe te passen in een gemiddeld huishouden. Wat vind je van het advies om geen kleding te gebruiken die over het hoofd moet worden aangetrokken? En toestemming vragen bij elke luier die je verschoont, gaat ook weleens de keel uithangen. Natuurlijk doe je dit wel met aandacht en liefde en niet even vlugvlug.

Montessori praktisch toepassen

In hoeverre je meegaat in de adviezen van Montessori is een eigen keuze. En misschien weet of deed je al wat aangeraden wordt vanuit de filosofie van Montessori al vanzelf als bewuste, empathische ouder. Wie weet praat je al met je baby, lees je al veel voor, heb je een rammelaar en mobiel, voed en slaap je al volgens de richtlijnen van Montessori zonder het te beseffen. Een deel van de informatie is ook niet uniek voor dit boek, je kunt het ook vinden in andere boeken over baby’s eerste levensjaar.

Toch kun je veel hebben aan De Montessori- baby. Het boek staat vol praktische tips over de inrichting van de kamers en de verschillende activiteiten die je overdag kunt doen. Het is goed geschreven, gemakkelijk te begrijpen en het schetst zowel kort de theorie van het Montessori-gedachtengoed als de praktische toepassing ervan.

Ook aanpassingen voor unieke situaties zijn te vinden in Montessori-baby. Zo worden toepassingen beschreven voor verschillende soorten gezinnen, verschillende baby’s en inkomensniveaus en worden alternatieven aangereikt als je niet de middelen hebt duur materiaal te kopen.

Het boek Montessori-baby

Hoewel de uitgangspunten van dit boek het Montessori-onderwijs is, is de inhoud breder dan dat. Je lees eigenlijk hoe je een baby tijdens het eerste jaar zo liefdevol mogelijk verzorgt. Het gaat niet alleen over de motorische en cognitieve ontwikkeling volgens de Montessori-methode, maar ook over borstvoeding, respectvol ouderschap en leren door belonen en stimuleren. Vrijwel alles wat je tijdens dat eerste jaar met je baby gaat tegenkomen, komt aan bod.

Het is een mooie balans tussen theorie, praktische tips, en verhalen uit de praktijk. Maar wil je echt veel weten over de theoretische achtergrond van Montessori-onderwijs, dan kun je beter een ander boek over de theorie erbij pakken.

Handig zijn de lijstjes tabellen en tekeningen – bijvoorbeeld voor het inrichten van de kinderkamer -en heel fijn zijn de praktische tips zoals hoe je duur Montessori-speelgoed zelf kunt maken, tegen aanzienlijk lagere kosten.

Montessori-onderwijs draait namelijk niet om duur speelgoed of onhaalbare doelen. De methode is heel eenvoudig en kindgericht en erop gericht kinderen zich te laten ontwikkelen tot empathische, sociaal bewuste, competente kinderen die niet bang zijn voor avontuur en risico’s.

Hier kun je het boek bestellen

Maar je kunt ook meedoen aan de winactie.

Recensie De Montessori-baby

Het boek De Montessori-baby is een prachtig naslagwerk, maar heeft ook enkele minpuntjes.

Het eerste deel is anders geschreven dan het tweede deel van het boek. Het eerste deel bevat veel herhalingen, vooral de ideeën over vloerbedden, fopspenen en beweging. De structuur had iets strakker gekund.

En sommige ideeën lijken zijn best bijzonder.

Zo wordt aangeraden om een oudere broer of zus naast hun speelruimte een bordje te laten ophangen met de tekst ‘privé’ zodat de baby daar niet heen gaat. Zou het helpen?

Ook schrijven de auteurs meerdere keren dat je tijdens de zwangerschap verbinding moet maken met je baby door je buik te masseren. Niet wrijven, aanraken of strelen, nee, masseren. Is dat niet pijnlijk?

Het idee om aan het eind van elke dag te chillen met je partner met een glas wijn is ook opmerkelijk. Mhmmm… zwangerschap en alcohol gingen toch niet samen?

Behoorlijk verwarrend is de informatie over de inrichting van de kamer waar de baby slaapt. Er wordt gesteld dat een baby het beste vanaf het begin op de grond kan slapen met een veilige ruimte om de slaapplek heen die onbelemmerd kan worden ontdekt. Tegelijkertijd wordt gezegd dat de baby het eerste half jaar of liever het eerste jaar het beste samen met de ouders slaapt. Die moeten dan dus ook op de grond slapen? In een ruimte die van alles is ontdaan dat de baby schade kan berokkenen?

Soms is de boodschap wat belerend, zoals in het geval van borstvoeding. Anderzijds is de toon meestal meelevend en begripvol en wordt niet gepretendeerd dat er maar één juiste opvoedingsstijl is.

Om de meerwaarde van Montessori te onderstrepen, was het mooi geweest als er aan dit boek wat meer wetenschappelijk onderzoek was toegevoegd, al was het maar als voetnoten, die verklaren waarom deze methode leidt tot meer vertrouwen en respect tussen ouders en kinderen. Minder opinie, meer onderbouwing.

Conclusie

Ondanks deze bezwaren is dit boek een aanrader voor elke volwassene die wil weten hoe je op respectvolle wijze met baby’s kunt omgaan en Montessori-elementen in de opvoeding wil toepassen. Vooral als je nog niet zo vertrouwd bent met baby’s.

Door de vormgeving en de vele plaatjes is het boek gemakkelijk te lezen. Er staan heel veel tips in, die je – zeker als je je aandacht moet verdelen tussen een baby en andere kinderen – misschien niet allemaal kunt toepassen. Je hebt dan waarschijnlijk simpelweg geen tijd of energie om alle suggesties uit het boek in te passen in je drukke leven. Je haalt er gewoon uit wat haalbaar en acceptabel is voor jou.

Aangeraden wordt om ruim voor de geboorte van je baby dit boek te lezen, zodat je tijd en energie hebt om je voor te bereiden. Vooral als je graag klust en knutselt en je mobieltjes en speelgoed voor de baby zelf wilt maken.

Misschien een leuke cadeautip voor een babyshower?

Winactie De Montessori-baby

Ik mag 1 exemplaar weggeven! Graag verloot ik dit mooie boek onder onze trouwe lezers. Wil jij in aanmerking komen voor dit boek? Laat dan in het formulier hieronder je gegevens achter.

Zondag 6 maart na 12 uur maak ik de winnaar van De Montessori-baby bekend via mijn social mediakanalen. Niet gewonnen? Dan kun je het hier alsnog bestellen.