Nu het laat licht wordt en vroeg donker, kun je nog op een redelijke tijd in het donker naar buiten. Wie durft een nachtwandeling te maken? Vraag wel even toestemming aan de eigenaar van het gebied of ga met een van de nachtwandelingen van een organisatie!
Als ik overdag door het bos loop, zie ik talloze sporen van dassen. Sinds iemand me die liet zien, zie ik ze echt o-ve-ral. Ik word daar superblij van, want dan weet ik dat deze dieren daadwerkelijk in het bos wonen. Overdag zie ik ze nooit, het zijn nachtdieren en ze zijn schuw. Maar elke dag – ik loop er dagelijks – zie ik weer nieuwe sporen en weet ik dat ze hebben gelopen waar ik op dat moment loop. Dat vind ik een supergrappig idee.
Daarom wil ik een keer in het donker naar het bos. Ik hoop dat de das zich dan wel een keer laat zien. Hoewel dassen ook in de hele vroege ochtend soms te spotten zijn. Deze jongen heeft héél veel geluk…
Vos en uil
De natuur bruist ’s nachts het van het leven. Je ziet ’s avonds weinig, maar hoort des te meer! De uil bijvoorbeeld die ’s nachts op veldmuizen jaagt. De muizen komen ’s nachts tevoorschijn, omdat ze zich dan minder bespied voelen. Helaas voor de veldmuis zien de bosuil en kerkuil met hun grote ogen hen juist wel en blijven zij wakker om op de muis te kunnen jagen. Net zoals de vos en de hermelijn dat doen.
De egel scharrelt ’s nachts zijn kostje bij elkaar. Wanneer de zon ondergaat, daalt de temperatuur en worden de grond en de lucht vochtiger. Deze vochtige omgeving is perfect voor kleine diertjes die zich daarin thuis voelen: aardwormen, spinnen, en andere kleine ongewervelde dieren. Een lekkernij voor de egel die zijn prooi niet ziet, maar wel hoort en ruikt.
Schemerdieren
’s Nachts zijn er ook veel nachtvlinders die gegeten worden door de vleermuis. De nachtvlinder is ’s nachts wakker, omdat hij met zijn reukvermogen een partner vindt en ‘s nachts door de luchtvochtigheid geurtjes langer blijven hangen. De vleermuis hoor je niet, maar hij is er wel.
En wist je ook dat de ree ’s nachts actief is? Omdat ze zich overdag te veel opgejaagd en gestoord voelden door de mens, hebben deze dieren hun bioritme veranderd en zijn ze nu vooral ‘s nachts actief. Omgekeerd kan het ook: eenden waren vroeger nachtdieren, maar omdat ze overdag vaak gevoerd worden door de mens hebben ze hun bioritme juist van ‘s nachts naar overdag verplaatst.
Konijnen zijn schemerdieren. Zij komen ze in de natuur pas bij het invallen van de schemering uit hun holen tevoorschijn. Sommigen uilen jagen trouwens ook vooral in de schemer, zoals de ransuil.
Spannende nachtwandeling
In het donker naar buiten is anders. Je zintuigen staan op scherp. Je ziet weinig, maar hoort des te meer. Waar komt dat gekrijs vandaan? Wat is dat geluid in de bosjes? Geritsel in de bladeren, wegspringende konijnen en langszoefende vleermuizen maken je nachtwandeling een spannend avontuur voor kinderen. En wat te denken van de wolf die tegenwoordig vaak wordt gezien? Ook die is actievef in het donker.
Regelmatig, bijvoorbeeld tijdens de Nacht van de Nacht, worden door boswachters nachtwandelingen georganiseerd. Kijk eens bij Staatsbosbeheer, Vereniging Natuurmonumenten of De Landschappen of er binnenkort een nachtwandeling is. Wist je dat Vereniging Natuurmonumenten in ‘s Graveland een speciale nachtroute van anderhalf uur heeft uitgestippeld?
Op eigen houtje ’s nachts dwars door een bos struinen, mag niet. Wild heeft ’s nachts ook rust nodig. Om die reden zijn de meeste natuurgebieden tussen zonsondergang en -opkomst niet toegankelijk. Dat staat dan op bordjes bij de toegangswegen. Daarnaast is het vaak sowieso niet verstandig om ‘s nachts dwars door een bos te lopen, omdat de ondergrond vaak ongelijk is en de kans op struikelen dus erg hoog.
Probeer omwille van de rust van het wild ‘s nachts kwetsbare natuurgebieden te vermijden of vraag toestemming aan de eigenaar. Of ga met de boswachter mee op een speciale nachtwandeling.
Praktische tips voor de nachtwandeling
- Zicht: kies voor je nachtwandeling een heldere nacht uit, misschien zelf met volle maan. Dan zie je het meest. Als je ogen eenmaal gewend zijn aan het donker zie je waarschijnlijk genoeg.
- Verdwalen: zorg ervoor dat je altijd weet waar je bent. Het is handig als je met iemand mee gaat die het gebied kent, zoals een boswachter, of naar een gebied dat je zelf goed kent. Neem een kaart mee en een kompas, voor als je echt even niet weet waar je bent. Er zijn weinig mensen die nog op de sterren kunnen navigeren. Je kunt natuurlijk je GPS gebruiken, maar dat maakt het veel minder spannend.
- Uitrusting: zorg voor stevige schoenen en laarzen en warme kleding. Regenkleding voor een bui en eventueel een extra setje droge kleding in een plastic zak voor als je ergens in valt.
- Proviand: iets warms te drinken voor onderweg is lekker. Afval neem je natuurlijk mee naar huis.
- Zaklamp: Neem een zaklantaarn mee (met reservebatterijen) maar gebruik die alleen als het nodig is. Zo heb je meer zicht. Bovendien hebben sommige dieren er last van. Mocht je de lamp teven nodig hebben (om kaart te lezen of het pad bij te lichten), hou dan één oog gesloten. Dit oog blijft dan veel meer aan de duisternis gewend zodat je er bij duisternis weer meer mee ziet.
- Veiligheid: ga niet alleen op pad. Beter is met een groepje van 3 tot 4 mensen. Draag een (arm)reflector, zodat mocht je langs een weg lopen verkeer je snel in de gaten heeft en niet op het laatste moment hoeft uit te wijken.
Spannende of gewoon leuke verhalen over nachtwandelingen? Deel ze hieronder met me!
Fotocredits: Polder in de avond, Arjan - Vleermuis, Michael Pennay - Hert, Mary Anne Enriquez - Bosuil, Gideon Chilton
2 gedachten over “Maak eens een nachtwandeling in de natuur”
Je mag in het donker niet in het bos lopen toch?
En nu al helemaal niet, met die avondklok 😉
In natuurgebieden mag je na zonsondergang niet meer komen, dan verstoor je de natuur teveel. Maar er zijn plekken, zoals een park, die ook geschikt zijn voor een nachtwandeling. Ik blijf meestal aan de rand. Heb jij weleens een nachtwandeling gemaakt door de natuur, Esther?