Je peuter of kleuter kind een tablet geven, is de ideale manier om zelf even de handen vrij te hebben. Maar uit recent onderzoek van de Universiteit Leiden blijkt dat de meeste ouders hun jonge kind vooral een tablet geven, omdat die er zelf zoveel plezier aan beleeft. Toch zien de ouders ook de nadelen.
Uit het Ienie Mienie Mediaonderzoek van Mediawijzer (2018) blijkt dat vrijwel elk gezin met jonge kinderen beschikt over een mobiel of smartphone aanwezig. En ruim 80% van de onderzochte gezinnen heeft ook een tablet.
Het meest kijken kinderen naar online kinderfilmpjes.
Studenten van de Master Pedagogiek aan de Universiteit Leiden wilden heel graag meer weten over het gebruik van digitale media door jonge kinderen. Hoe vaak en hoeveel wordt naar het schermpje gekeken? Waar kijken de kinderen naar? En begeleiden ouders hun kinderen hierin?
Om deze vragen te beantwoorden riepen jonge pedagogen voorjaar 2018 ouders op deel te nemen aan het scriptie-onderzoek ‘Peuters & Kleuters in de Digitale Wereld’.
Online filmpjes voor peuters en kleuters
De voorlopige resultaten van dit onderzoek zijn inmiddels bekend.
Aan het onderzoek namen 363 ouders deel. Een van de conclusies is dat binnen de onderzochte gezinnen 49% van de 3- en 4-jarige kinderen dagelijks gebruik maakt van een smartphone of tablet. Op een gemiddelde schooldag over het algemeen 20 tot 40 minuten en op een weekenddag 20 tot 60 minuten.
Het meest (75%) bekijken de kinderen filmpjes op Netflix of YouTube. Filmpjes kijken is voor jonge kinderen een gemakkelijke activiteit. Maar 39% van de kinderen speelt ook spelletjes of leest digitale prentenboeken (15%). En 20% van de 3- en 4-jarige kinderen maakt zelfs al foto’s en filmpjes met de smartphone of tablet.
Effecten tablet op taal en rekenen
Door al jong achter de tablet of smartphone te zitten, worden kinderen al vroeg digiwijs. Ook kan het een effect hebben op hun schoolprestaties later.
De onderzoekers vonden aanwijzingen voor een verband tussen het gebruik van tablets en smartphones en de woordenschat van de 3- en 4-jarige kinderen. Ook vonden ze een positief verband tussen het spelen van rekenspelletjes op de tablet/smartphone en de beginnende rekenvaardigheden van peuters en kleuters.
Dan hebben we het over bijvoorbeeld het onderscheid maken tussen klein en groot, voorwerpen tellen, geschreven getallen benoemen en terugtellen van vijf tot een. De kinderen die digitale spelletjes met cijfers spelen, scoorden hoger op de beginnende rekenvaardigheden dan kinderen die deze spelletjes niet spelen.
Tablet als zoethouder minder belangrijk
De onderzoekers waren nieuwsgierig naar de visie van ouders op het mediagebruik van hun kind. Ze wilden onder meer weten wat redenen zijn van ouders om hun kinderen gebruik te laten maken van een smartphone of tablet.
En wat blijkt? Ouders doen het omwille het plezier van hun kind! En dus niet vanwege het gemak (even je kind achter de tablet om je handen vrij te hebben).
De meest genoemde reden die door 88% van de ouders wordt gegeven, is namelijk dat het kind zelf graag digitale media gebruikt. Het leerzame aspect van een smartphone of tablet staat op de tweede plaats (82% van de ouders). Een derde reden is om het kind te laten ontspannen (70% van de ouders). Slechts 35% van de ouders zegt dat ze hun kind een smartphone of tablet laten gebruiken om zelf meer tijd te hebben.
Schadelijke effecten digitale media op jonge kinderen
De ouders werd ook gevraagd wat een reden zou zijn om kinderen juist géén tablet of smartphone te geven.
Als belangrijkste reden werd gegeven dat ouders bang zijn dat hun kind minder buiten speelt (52%). Daarna komt de angst voor verslaving aan de smartphone of tablet (50%). Verder wordt als reden gegeven dat ouders bang zijn voor minder slaap (41%) en voor minder sociale contacten van het kind (26%).
Daarin hebben ze niet helemaal ongelijk.
In 2012 publiceerde het Nederlands Jeugd Instituut (NJI) een onderzoek naar risico’s van mediagebruik door jonge kinderen. Er kleven wel degelijk risico’s aan online peuterspelletjes en kleuterspelletjes, zoals:
- Het verstoren van slaap;
- negatief effect op de taalontwikkeling (wat tegenstrijdig lijkt met het onderzoek van de Leidse Universiteit);
- negatief effect op andere ontwikkelingsgebieden, zoals het ontwikkelen van een materialistische levenshouding of een ongezonde levensstijl.
Vanwege de negatieve effecten die blijken uit dit en diverse andere onderzoeken (zie deze blog over de nadelen van tablets) besloot de antroposofische Europese alliantie Eliant een petitie te starten om keuzevrijheid voor onderwijs zonder beeldschermen te behouden.
Deze petitie kan nog tot het eind van dit jaar worden ondertekend.
Hoe ga je om met schermtijd bij jonge kinderen?
Het blijft een lastig dilemma voor veel ouders: hoe lang en hoe vaak mag mijn kind achter de tablet of smartphone? Duidelijke richtlijnen over smartphone- en tabletgebruik bestaan niet.
Wel is duidelijk geworden uit het onderzoek door de masterstudenten Pedagogische Wetenschappen dat hoe sterker de overtuiging van ouders dat kinderen kunnen leren door het gebruik van een smartphone of tablet, hoe meer zij hun kinderen smartphones en tablets laten gebruiken. Ook de tijd die ouders zelf op de tablet of smartphone doorbrengen is bepalend voor de tijd die het kind aan digitale media besteedt.
Bron: Mediawijzer
