Je hebt een klein stukje grond over en wilt dit jaar weleens beginnen met moestuinieren. Of je werkt bij een school of kinderopvangorganisatie en wilt graag vaker met de kinderen naar buiten. Leren en spelen in een moestuin biedt kinderen ongelooflijk veel voordelen.
Volgens een onderzoek van het Ministerie van Volksgezondheid krijgt slechts 1% van de kinderen de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid groentes binnen. Maar kinderen met een moestuin gaan vanzelf gezonder eten. Ieder kind wil zijn zelfgekweekte aardbeien, sla of zelfs courgettes wel proberen! Uit onderzoek blijkt dat dat kinderen met een eigen moestuin meer groenten eten dan kinderen zonder een moestuin.
In een moestuin leren ze bovendien waar hun voedsel vandaan komt. Voor veel kinderen komt boerenkool uit een zakje en komen aardbeien uit bakjes. Als kinderen in aanraking komen met het hele proces van een moestuin, snappen ze dat er iemand ergens heel veel moeite heeft moeten doen om uit een zaadje tomaten te laten groeien. Voedsel wordt er minder vanzelfsprekend door.
Uit onderzoek komen de volgende voordelen van een moestuin naar voren:
- Kinderen bewegen meer (helpt tegen obesitas).
- Het is goed voor de motorische ontwikkeling.
- Kinderen herstellen er sneller van stress.
- Er zijn voortdurend activiteiten met een directe feedback. Dat verhoogt het oplossend vermogen. Kinderen leren er spelenderwijs hoe de wereld in elkaar zit.
- De natuur biedt een veelzijdige omgeving. Er zijn diertjes, je kunt klimmen, en alles is anders in de verschillende seizoenen en onder andere weersomstandigheden. Je doet steeds nieuwe ontdekkingen.
- De natuur biedt uitdagingen. Je leert je beperkingen en leert je grenzen verkennen.
- Natuur oordeelt niet. Als het niet lukt, ga je gewoon iets anders doen.
- De concentratie en schoolprestaties verbeteren.
- Er zijn minder ruzies.
- Er zijn mogelijkheden voor educatieve doeleinden.
Een kleine moestuin
Dat zijn teveel voordelen om zomaar te negeren. Maar hoe begin je als je nog niet eerder een moestuin hebt gehad? Klein!
Start bijvoorbeeld met een kleine moestuin met zes vakken van een vierkante meter. Belangrijk is hierbij de wisselteelt om ziektes en plagen tegen te gaan. Je wilt immers geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruiken. Door de plant steeds te verhuizen, weten de ziektekiemen even niet meer waar de plant waarvoor hij komt is en dat vertraagt de besmetting. Schade aan de oogst blijft hierdoor beperkt.
Teeltwisseling is ook belangrijk vanwege het verschil in behoefte aan voedingsstoffen van de verschillende planten. Je kunt elk vak apart bemesten en een plant die voedingstoffen afgeeft laten volgen door een plant die juist voedingsstoffen in de bodem achterlaat. Zoals peulgewassen, in ons geval de sperziebonen.
Maak een plan voor je moestuin
Elke moestuin begint met een teeltplan. Daarbij let je op:
- De ruimte: krijgt de plant voldoen ruimte, zonlicht en voeding om te groeien? Stop ik de zaadjes met de juiste afstand in de grond?
- De tijd: Stop ik de zaadjes op het juiste moment in de grond? Elke plant heeft zijn eigen plant- en zaaiperiode. Sommige planten kunnen bijvoorbeeld helemaal niet tegen de vorst, zoals tomaat. Koolsoorten kunnen daarentegen wel tegen vorst.
De ene plant groeit snel, de andere langzaam. Die moet je dus de tijd geven en daarom vroeg zaaien. Je moet plannen in ruimte en in tijd.
Het teeltplan bestaat daarom uit een plattegrond en een zaai- en oogstkalender.
Plattegrond voor de moestuin
In onderstaand plaatje zie je een voorbeeld van een plattegrond. Hier is gekozen voor soorten die gemakkelijk te telen zijn en meestal door kinderen gewaardeerd. Zoals aardbeien. Van juni tot november kun je van deze plant de vruchten plukken. Dat is leuk werken in de moestuin!
Langszij op het plaatje liggen bloemperken van ruim drie meter lang. De breedte is afhankelijk van hoeveel ruimte je hebt voor de moestuin. Je kunt de vakken natuurlijk ook kleiner maken.
In deze plattegrond staat ook maïs, op het noorden als dat bij jou mogelijk is. Dat houdt de koude wind een beetje tegen. Maïs wisselt niet van vak. Het is een plant die niet veel vraagt en niet heel vatbaar is voor ziekten.
Let op de pijlen. Dit is de richting die de gewassen opdraaien het volgende jaar (wisselteelt). We gaan uit van 5 jarige wisselteelt. Dat betekent dat de gewassen elkaar opvolgen in een volgorde die gunstig is voor de groei.
De bruine langwerpige vlakken zijn de paadjes. Er staat in de plattegrond ook een zwarte bessenstruik, daar zijn kinderen dol op. De bessenstruik blijft staan en doet niet mee aan de wisselteelt. het is een vaste plant die wel 30 jaar meegaat met een beetje goede verzorging. Hoe ouder hij wordt, hoe meer vruchten de struik draagt!
De aardbeien rouleren eens in de paar jaar.
Zaaien en oogsten
Vervolgens maak je een schema waarin je invult wanneer je de gewassen zaait, eventueel uitplant en oogst: de zaai- en oogstkalender.
Die zie je hieronder.
Deze zaai- en oogstkalender van deze voorbeeldtuin kun je ook hier downloaden.
Moestuintips
Op basis van deze plattegrond en oogst- en zaaikalender kun je een moestuin starten. Je zult merken dat je vragen hebt:
- Moet ik bemesten, hoe en waarmee?
- Wat zijn die kleine witte stippen en zwarte beestjes?
- Wanneer kan ik oogsten?
De antwoorden op deze vragen kun je zelf bij elkaar Googelen, maar hoe eenvoudig zou het zijn als je wekelijks in je inbox moestuintips ontvangt die jou verder helpen? En dat niet alleen, maar ook interessante weetjes over het weer en de planten en dieren in je tuin, leuke activiteiten voor kinderen en recepten voor de oogst?
Met de online moestuincursus van Moestuinieren voor Kinderen leer je stap voor stap moestuinieren. In deze jaarronde cursus – waarbij wordt uitgegaan van moestuinieren in de volle grond – zijn interessante filmpjes opgenomen. Heel handig is dat bij onderwerpen zo nodig wordt gelinkt naar andere lessen zodat alle informatie op zijn plek valt.
Voor iets meer dan 5 euro per week krijg je héél veel informatie en wordt je volleerd moestuinier. Het is nu het juiste seizoen om te starten met je moestuin. Waar wacht je op?
Lees hier alles over deze waardevolle moestuincursus die je overal en in je eigen tijd kunt volgen!
