Eendjes voeren, doen of niet?

Update op 17 juni 2023
eendjes voeren

Eendjes voeren met de kinderen is oh zo leuk. Maar brood geven aan de eenden is helemaal niet goed. Lees hier waarom je anders moet gaan voeren.

Het lijkt zo onschuldig, eendjes voeren, maar volgens biologen vervuilt al dat brood dat lang niet wordt opgegeten onze sloten en vaarten. Daarnaast krijgen eenden gezondheidsproblemen en gaan ze eerder dood. Terwijl dat nu juist niet de bedoeling was!

Eend eet brood

Eenden worden ziek van brood

Natuurlijk, ze eten het wel op, maar van nature hebben ze behoefte aan heel ander voedsel: algen en eendenkroos. Daar zitten voor de eend meer voedingsstoffen in dan in krentenbollen en kadetten.

In de natuur kunnen eenden een jaar of dertig worden, maar stads- en dorpseenden mogen blij zijn als ze hun tweede verjaardag halen. Hun verteringsstelsel is niet ingericht op brood en ze krijgen tekorten aan vitaminen, kalk en mineralen en vetzucht. Daardoor ontstaan bijvoorbeeld ruiproblemen, daardoor de nieuwe veren minder goed, niet meer waterafstotend zijn.

Watervogels krijgen problemen met de slijmvliezen, de vogels worden daardoor kortademig. Daarnaast ontstaan door verkeerde voeding lever- en nierproblemen, zoals veelvoorkomende vetzucht met leververvetting. En uiteindelijk krijgen veel eenden hart- en vaatziektes.

eend ziek door brood

Alsof dat nog niet genoeg is, veroorzaakt het zout in het brood uitdroging en werkt eventuele margarine laxerend. De olie dat in elk brood zit om het houdbaar te houden en dat eruit komt als het in het water terecht komt brengt schade toe aan het verenkleed. Dat is hierdoor niet langer waterafstotend.

Door een teveel aan eiwit door het brood worden er eendjes geboren met afwijkingen aan hun vleugels en poten. Ook werkt brood voeren de natuurlijke selectie tegen. In de winter horen zwakkere eenden te sterven, zodat de sterke vogels blijven leven, maar als je de zwakke eendjes brood voert blijven ze leven. En daarmee verzwakt de populatie.

Luie eenden

Eenden en andere watervogels die gevoerd worden, hoeven geen moeite meer te doen om voedsel te krijgen. Ze zijn hierdoor te weinig in beweging en vliegen veel minder. Terwijl veel beweging juist goed is voor de ontwikkeling van het uithoudingsvermogen en voor weerstand tegen ziektes. Soortgenoten die in buitengebieden hun kostje bij elkaar moeten zoeken vliegen veel meer, zijn fitter, gezonder en kleiner van bouw.

De bijgevoerde eenden leren bedelen. Ze gaan meer bij huizen rondhangen en wegen oversteken. Ze worden opdringerig en dat kan gevaarlijke situaties opleveren, vooral bij zwanen, voor mensen, kinderen en het verkeer.

Parende eenden

In de broedtijd is het voeren van eenden helemaal onverstandig. Want als eenden geen voedsel hoeven te zoeken gaan ze zich vervelen. En wat doen verveelde hitsige eenden in de paringstijd? Ophitsen, verleiden, paren en ruzie maken.

Vechtende eenden

De vrouwtjes spelen onbewust de mannetjes (woerden) tegen elkaar uit, die gaan vechten onderling en de dames verkrachten. Eendenvrouwtjes worden zo vaak bestegen door moddervette mannetjes dat ze de kans lopen te verdrinken. Of ze worden slachtoffer van groepsverkrachting door seksueel overactieve woerden.

Door in lente en zomer NIET te voeren slaat de verveling minder toe. Eenden die zelf voedsel moeten zoeken, worden afgeleid van de paringsdrift die tot in de late zomer kan doorgaan. Kleintjes die te laat in het seizoen geboren worden (de mannetjes weten immers van geen ophouden), lopen het gevaar een vroege winterkou niet te overleven. Als woerden druk zijn met voedsel zoeken, is het rustiger voor de vrouwtjes en komen er minder kuikens.

Afvangen van eenden

De hoeveelheid voedsel die op een bepaalde plek aanwezig is, bepaalt hoeveel eenden er op die plek kunnen leven. Door bijvoeren worden dat er al snel meer dan de gemeente wil. Het gevolg is dat er maatregelen worden genomen om de eendenpopulatie te verminderen, wat in de praktijk betekent dat het teveel aan eenden zal worden afgevangen. Dat betekent dat eenden worden gevangen, vervolgens elders worden geplaatst, worden vergast of bij de poelier terecht komen.

jonge eendjes mogen ook geen brood eten

Afvangen veroorzaakt veel stress en dierenleed. Koppels worden van elkaar gescheiden en jonge eendjes worden van hun moeder weggerukt. Eenden zijn dieren die daadwerkelijk om het verlies van hun partner, kroost of ouder treuren. Ik heb het zelf gezien toen een kuiken werd doodgereden en de rest van het gezin midden op de weg eromheen bleef staan. Verbaast dat het jong niet opstond.

Afvangen heeft slechts een tijdelijk effect. De vrijgekomen plekken worden in een mum van tijd ingenomen door andere eenden, die eveneens zullen worden bijgevoerd door mensen, die zich van geen kwaad bewust zijn. Door veel voedsel komen er weer meer (teveel) eenden en het afvangen kan opnieuw beginnen.

Dood en verderf door eendjes voeren

Uit onderzoek van de Canal and River Trust (Engelstalig) blijkt dat veel brood niet door eenden wordt opgegeten. Brood en ander voedsel in het water zorgt voor eutrofiëring (overbemesting) van het water, waardoor er bovenmatige algengroei ontstaat. Een overmatige algengroei kan licht- en zuurstofgebrek veroorzaken en zo de gezondheid van planten en vissen in gevaar brengen. Daarnaast is de kans in de zomer op giftige blauwalgen groot.

eendjes en teentjes in blauwalg

Resten van rottend brood in het water leiden tot gevaarlijke bacteriën en toxines die sterfte en ziektes veroorzaken zoals bijvoorbeeld botulisme. Op resten brood aan de waterkant kunnen vrij snel schimmels ontstaan die giftig zijn voor vogels. Brood met schimmel moet je natuurlijk nooit geven. Op de resten brood komen bovendien ratten af, die parasieten en ziekten kunnen overbrengen op mensen.

Door bijvoeren komen veel eenden op één plek. Ook hierdoor ontstaat een grotere kans op besmettelijke ziektes door de ophoping van ontlasting. Dat veroorzaakt niet alleen vervuiling van water en bodem, maar kan ook leiden tot uitbraak van ziektes, omdat eenden er meer mee in aanraking komen dan onder natuurlijke omstandigheden.

Zou dat een oorzaak zijn van de achteruitgang van het aantal wilde eenden…?

Anders voeren

Mag eendjes voeren dan helemaal niet meer? Natuurlijk wel! Er zijn alleen een paar dingen om rekening mee te houden:
Vogels bijvoeren mag het hele jaar. Bij eenden ligt dit anders.

Eendjes kun je beter geen brood voeren

Gun eenden dat ze in een goede gezondheid samen met hun familie op hun eigen stek mogen leven. Voer ze dus niet in die maanden dat er volop voedsel voor ze te vinden is, vanaf het voorjaar tot de winter. Als laat in het jaar het natuurlijke voedsel afneemt, trekken ze weg naar plekken waar nog wel voedsel is. Is door bijvoeren de conditie verslechterd, dan lukt ze dat met moeite of helemaal niet en blijven ze aangewezen op het slechte dieet. Voer dus alleen in strenge winters.

Geef eenden geen brood of ander ongezond voedsel als crackers en biscuits, maar goed voedsel(Engelstalig), zoals haver, granen, maïs, doperwtjes, sla, eendenkorrels of een restje rijst. Maar niet teveel, het mag niet blijven liggen!

Een mooi rijtje van de GGD Amsterdam:

  • Voer ganzen grastoppen, klaver, granen of speciaal voer voor watervogels
  • Voer duiven zaden zoals tarwe, gerst en graszaad, maïs of duivenvoer
  • Voer eenden groenvoer zoals sla en andijvie, fruit, zaden, granen of speciaal voer voor watervogels

Voer op meer plaatsen, zo bereik je meer dieren. Bovendien blijven de dieren dan niet op één plek en hun natuurlijk gedrag (voedsel zoeken) vertonen.

Wat moet je dan met al dat brood?

Probeer allereerst zo in te kopen dat je het zelf kunt opeten. Dat gaat verspilling tegen, is beter voor het milieu en voor je portemonnee. Heb je toch regelmatig brood over? Vraag dan of het dierenasiel, een hertenkamp of een boer er iets mee kan. Of maak er lekkere wentelteefjes en broodtaart van.
Is het beschimmeld en niet meer eetbaar? Gooi het dan in de groene container .

 

Fotocredits:
Eendjes voeren, Jeremy Reding - Eend eet brood, Chris Barnes - Zieke eend, Eduard Bezembinder - Vechtende eenden, Jeff Kubina - - Eendenfamilie, Shannon Kringen - Blauwalg, Lake Improvement Association (licentie) - Eenden van onderaf, Martin Howard (licentie)

2 gedachten over “Eendjes voeren, doen of niet?”

  1. Ja ik zie het dagelijks dat mensen de eenden voeren met brood. Ik maak hun daar dan vriendelijk op attent dat dat niet verstandig is en dat het niet goed is voor de eendjes. Sommige mensen geven chips ook weer zoiets. Zag pas een oude man gooide een hele zak voor het water. Ik kom daar met mijn allergische hondje aan die er meteen op af. Zoiets doe je toch niet . Het is voor geen enkel dier goed voer.

    1. Hallo Patricia, wat fijn dat jij daar ook zo goed op let! Ik denk dat het vaak onwetendheid is. Daarom schreef ik deze blog. Er staat ook in wanneer en wat je wel kunt geven. Ik hoop maar dat de blog veel gedeeld én gelezen wordt!

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Winkelwagen
Don`t copy text!
Scroll naar boven