- Waar ‘hij/hem/zijn’ staat, kan uiteraard ook ‘zij/haar’ worden ingevuld.
Het beeld dat wij hebben van ons kind is gekleurd. Door ons verleden en onze teleurstellingen. Ongemerkt betekent ‘het beste willen voor ons kind’ soms het beter willen dan wij het deden en hadden. Hoe laat je je kind vooral zichzelf zijn en laat je je verwachtingen een stimulans zijn in plaats van een last?
Het lijkt misschien vreemd, maar zelfs als we zelf een roerige jeugd hadden en flink rebelleerde tegen de verwachtingen van onze ouders, hebben we de neiging dezelfde fouten te begaan als we zelf ouders worden en kunnen we zomaar onrealistische, onhaalbare verwachtingen van onze kinderen hebben.
Dat begint al bij verwachtingen over gedrag. We gaan er soms vanuit dat kinderen altijd hun blij en vrolijk zijn en schrikken als ze uitvallen. We vinden dat ze niet mogen liegen en dankbaar moeten zijn voor wat wij voor ze doen. En dat ze altijd maar hun best moeten doen, thuis en op school.
Maar kinderen hebben ook weleens een rotdag en een rothumeur, liegen weleens tegen je net zoals jij dat misschien hebt gedaan toen je kind was en maken fouten, net als jij. Verwacht niet dat ze dankbaar zijn. Pas later als ze ouder zijn, realiseren ze zich wat je allemaal voor ze deed.
Iets verwachten om te stimuleren
Verwachtingen hebben van je kind is niet alleen maar slecht. Wie iets verwacht van zijn kind, stimuleert het om het beste uit zichzelf te halen. En ondersteunt een kind om doelen te bereiken. Dat werkt vooral goed als je de behoeften van je kind als uitgangspunt neemt en zijn interesses en temperament in ogenschouw neemt.
Helemaal geen verwachtingen hebben kan je kind zelfs de boodschap meegeven dat het je niet zoveel uitmaakt wat je kind doet en dat zijn pad en welzijn niet belangrijk zijn. Dat kan het zelfvertrouwen schaden. Terwijl verwachtingen die je hebt het zelfbeeld van je kind en de relatie met je kind juist positief kunnen beïnvloeden. Je geeft aan dat je het leven van je kind minstens net zo belangrijk vindt als dat van jezelf.
Verwachtingen kunnen je kind richting geven in deze wereld met een zee aan mogelijkheden. En ze kunnen je kind net dat duwtje geven om door te gaan als je kind het eigenlijk even niet meer ziet zitten en het bijltje erbij wil neergooien. Zo stimuleren jouw verwachtingen de ontwikkeling van je kind.
Schadelijke verwachtingen
Het is belangrijk om reële verwachtingen te koesteren die aansluiten bij de wensen en het karakter van je kind. Want wanneer jouw verwachtingen ver afliggen van wat je kind wil en kan, zul je eerder teleurgesteld worden. Deze teleurstelling kan schade toebrengen aan het zelfbeeld. Je kind kan de teleurstelling helemaal aan zichzelf toedichten en het zogenoemd internaliseren.
Kinderen die hun ouders teleurstellen kunnen zich gaan schamen en zelfs zich anders gaan voordoen dan wie ze werkelijk zijn. Een kind dat geen muzikale ambities en aanleg heeft, wordt van pianolessen waarschijnlijk niet gelukkig. Een groot pianist zal het nooit worden, de passie en het talent is er gewoonweg niet.
Zorg goed voor jezelf
Laat de verwachtingen die je hebt voor je kind voortkomen uit de wens dat het voor zichzelf kan zorgen en samenvallen met wie je kind is. Op een gegeven moment verwachten dat je kind opruimt, iets te eten kan klaarmaken, anderen met respect behandelt en met geld kan omgaan, zijn geen irreële verwachtingen, maar noodzakelijke vaardigheden. Maar ook in de weg naar het beheersen ervan, moet je kind fouten mogen maken.
Er is een verschil tussen een verwachtingspatroon – een min of meer vastomlijnd idee van hoe het moet worden – of hoopvolle verwachtingen. Met de hoop dat je kind zich goed ontwikkelt, is niets mis. Als het dan gaat over abstracte begrippen als ‘gezond’ en ‘gelukkig’ en je kind mag die kaders zelf invullen, dan gaat het om het beste willen voor je kind zonder te bepalen hoe dat er precies uitziet. Dan kun je ruimte geven aan de intrinsieke motivatie en het kind zijn eigen verwachtingen van zichzelf en het leven laten ontwikkelen.
Deze intrinsieke verwachtingen ontwikkelen zich in een stimulerende, kindvolgende omgeving, waarbij je mag worden wie je bent op jouw manier en in jouw tempo. Een veilige omgeving waarin je positieve aandacht en aanmoediging krijgt.
Verwachtingen van anderen verlammen. Je kunt ervan uitgaan dat kinderen het anders doen dan je had gehoopt en gedacht. Als je hiermee in het reine kunt komen en je kind kunt zien zoals het is, kun je reële verwachtingen koesteren en je kind helpen de mooiste versie van zichzelf te worden.
